6 augustus 2022

Verandering komt van Uitwisseling: Inheemse onderwijspraktijken ondersteunen inheemse culturen in de 21e eeuw.

Door Carolyn Keller en Charles Sunday

Als je in de VS woont, is het gemakkelijker dan het zou moeten zijn om de Indiaanse ervaring te degraderen tot geschiedenis. Als we al nieuws krijgen over de inheemse en oorspronkelijke gemeenschappen in Noord-Amerika, zijn de verhalen na de lagere school - de verhalen die verder gaan dan de papieren hoedjes als Thanksgiving eraan komt - meestal gericht op de trauma's van onze geschiedenis. The Trail of Tears. Pokken dekens. De ontdekking van ongemarkeerde graven op het terrein van een voormalige residentiële school voor inheemse volkeren in Canada. De 10.000 tot 15.000 inheemse kinderen die als vermist worden beschouwd sinds de sluiting van deze scholen in 1996 (Herdon, 16 juli 2021). 

Ondanks bewegingen om de aandacht te vestigen op inheemse gemeenschappen via educatieve en culturele initiatieven en het toenemende gebruik van landerkenning die de aandacht vestigen op de gewelddadige geschiedenis van Noord-Amerika, voelt het vaak alsof inheemse Amerikanen uit het historisch verslag zijn gewist - dat zij een volk zijn van ons gewelddadig en genocidaal verleden, niet van ons gezamenlijk heden en onze gezamenlijke toekomst.

In werkelijkheid is niets minder waar. 

Vergis u niet - de trauma's van de geschiedenis van onze natie weerklinken nog steeds in ons huidige tijdsgewricht. Kolonisatie laat een lange schaduw na, en de landen, inclusief de VS, die hebben geprofiteerd van de geschiedenis van kolonisatie in Amerika hebben wreedheden te vergelden. 

Maar daar gaat dit artikel niet over. In plaats daarvan wordt gekeken naar wat inheemse stammen en organisaties doen die een positieve invloed hebben op de dekolonisatie van het verleden en het heden - de manieren waarop intra- en intercultureel onderwijs in Peru, Zuid-Dakota en Delaware het machtsevenwicht verschuift, het manifeste lot en zijn educatieve tegenhangers terzijde schuift en in plaats daarvan mogelijkheden creëert voor empowerment. Cruciaal is dat deze mogelijkheden gebaseerd zijn op de zelfverklaarde en zelfgestuurde behoeften, verlangens, doelen en hoop van individuele stammen - niet op een koloniale, voorschrijvende methode om meer "Amerikaans" te zijn.

Laten we de Amazone als voorbeeld nemen. 

Ese'Eja Natie

ACEER werkt in Peru al lange tijd op het terrein, als facilitator, met de inheemse Ese'Eja gemeenschappen, waarmee het een rijke educatieve uitwisseling heeft. Met als doel kennis, middelen en eenvoudige, betaalbare natuurbeschermingstechnologieën in de regio te delen, werkt ACEER samen met leiders van de Ese'Eja-gemeenschap om partnerschappen en organisaties buiten de stam op te bouwen, onder andere met One Tree, Leaf Packen National Geographic. 

Intussen deelt de stam haar uitgebreide voorouderlijke kennis van duurzame leefwijzen met zowel partnerorganisaties als toeristen, zodat milieubewuste studenten en bezoekers nieuwe manieren kunnen leren om het perspectief van het Amazonegebied mee naar huis te nemen en in hun eigen gemeenschap in praktijk te brengen. Met andere woorden, de relatie is er een van echte uitwisseling.

De relatie tussen de Ese'Eja en buitenlanders begon niet zo. In feite zal de geschiedenis van de Ese'Eja lijken op die van degenen die bekend zijn met de gevolgen van de kolonisatie in Amerika.

De Ese'Eja, ooit een stam van meer dan 15.000 mensen die leefde op ongeveer 1,2 miljoen hectare weelderig Amazonegebied, zagen zowel hun bevolking als hun land drastisch verminderen door kolonisatie - inclusief de daarmee gepaard gaande ziekten en slavernij - en ontbossing vanaf de jaren 1890. Nu bezetten slechts 600 leden van de Ese'Eja minder dan vier procent van hun voorouderlijk land (Ese'Eja Nation, 2017, p. 14).

Er blijft slechts twintigduizend hectare over, verdeeld over drie gemeenschappen: Infierno, Palma Real en Sonene. Ironisch genoeg - althans vanuit het oogpunt van natuurbehoud - is veel van dit voorouderlijke land verloren gegaan toen Peru het Nationaal Park Tambopata aanlegde. Het land dat de Ese'Eja verloren, omvatte historische plaatsen, begraafplaatsen en oude jacht-, vis- en verzamelgebieden, en ze lopen het risico ook veel minder tastbare aspecten van hun geschiedenis en cultuur te verliezen (Ese'Eja Nation, 2017, p. 13).

De meeste leraren op Ese'Eja-scholen spreken de Ese'Eja-taal niet, waardoor de cultuur van de gemeenschap het risico loopt verder te worden uitgehold. Leerlingen leren nu ook nieuwe en andere vaardigheden om zich aan te passen aan een snel veranderende wereld. Hoewel jongens nog steeds leren pijl en boog te maken en meisjes nog steeds de kunst van het mandenvlechten met palmbladeren en wijnstokken beoefenen, maakt een grotere afhankelijkheid van buitenstaanders het behoud van culturele tradities steeds moeilijker. Studenten worden vaak aangemoedigd om te studeren, maar hoger onderwijs - en zelfs middelbare school - zijn vaak ongrijpbaar vanwege de kosten en de landelijke ligging van de gemeenschappen (Ese'Eja Nation, 2017, p. 19). 

Hier komen inheemse vindingrijkheid en partnerschappen om de hoek kijken. ACEER en de Ese'Eja coördineren een "Conservation Learning Web" om zowel formele als ervaringsgerichte leermogelijkheden voor leerlingen en leerkrachten in een netwerk onder te brengen. Het web omvat leraren, studenten en scholen in een gewoon klaslokaal, maar de netwerksites verbinden de meer traditionele onderwijsmethode met een groot aantal gastsprekers en vrijwillige en interdisciplinaire leermogelijkheden via non-profitorganisaties, overheidsfunctionarissen, universiteiten en familieleden. 

Ondertussen nemen de Ese'Eja ook zelf initiatieven om les te geven over natuurbehoud en het regenwoud. Daartoe behoort een partnerschap met Rainforest Expeditions, een Peruaans ecotoerismebedrijf. RE is medebeheerder van de Posada Amazonas lodge, die eigendom is van de Ese'Eja en gerund wordt door leden van de Infierno gemeenschap met als doel toeristen kennis te laten maken met de Tambopata jungle. De Ese'Eja zullen uiteindelijk het beheer van Posada Amazonas volledig overnemen en organiseren momenteel Ese'Eja Days, waarbij zij de gasten van de lodge en RE reizigers uitnodigen. Tijdens de Ese'Eja Days bezoeken de reizigers het Heritage House, het belangrijkste openbare huis van de Ese'Eja-gemeenschap, waar een erfgoedmuseum is gevestigd waar antieke foto's, kleding, keramiek en stenen instrumenten worden tentoongesteld naast hedendaags handwerk. Daar kunnen bezoekers ook leren over traditionele kunstwerken en ambachten, en demonstraties van ambachtslieden bijwonen. Vervolgens kunnen bezoekers naar een lokale duurzame visvijver, waar ze kunnen leren over het traditionele rietvissen en een boottochtje kunnen maken voordat ze genieten van een traditionele Ese'Eja-lunch.

Ese'Eja-vrouwen hebben ook een vrouwelijke ambachtelijke coöperatie opgericht, die natuurlijke hulpbronnen uit het Amazonegebied gebruikt om hun artesania te maken. Stof gemaakt van vezels, zaden en behandelde schors wordt felgekleurde kleding met behulp van natuurlijke, plantaardige kleurstoffen. De vrouwen maken ook hoeden, manden, waaiers en sieraden - allemaal een manier om niet alleen hun huishoudinkomen aan te vullen, maar ook om Ese'Eja-tradities te bewaren voor toekomstige generaties en de verhalen van de Ese'Eja te delen met degenen die hun goederen kopen (Ese'Eja Nation, 2017, p. 146).

Delaware Leraren

ACEER werkt nu aan de integratie van soortgelijke cultureel gevoelige educatieve milieustrategieën, die zo goed werken in het Amazonegebied, in scholen en stammengemeenschappen in de VS. ACEER werkt met name samen met leraren uit Delaware en leden van de Lenape Indianenstam van Delaware in de VS, door de lessen uit het Amazonegebied toe te passen in een Amerikaanse context. 

Dat begint met de uitbreiding van het reeds in Peru gevestigde netwerk. Als onderdeel van haar "Bringing the Amazon Rainforest Home" campagne zal ACEER van 20-30 juni 2022 vijftien leraren uit drie graafschappen in Delaware ontvangen om een wetenschapsprogramma op te zetten dat cultureel begrip bevordert. Dit programma zal werken met ACEER's netwerk van professionals die in het Amazonegebied werken, met name om verbindingen op te bouwen tussen de Ese'Eja gemeenschap, natuurbeschermingsleiders, leraren in Peru en studenten en leraren in de VS.

Hoe? Leraren in Delaware zullen samenwerken met ACEER's netwerk in Peru om te helpen verbindingen te leggen tussen de Ese'Eja en gemeenschappen in de VS. 

"Een belangrijk zwaartepunt zal liggen tussen de Ese'Eja en de Lenape," aldus Roger Mustalish, vice-voorzitter van ACEER. 

Ondertussen, voegde Mustalish eraan toe, zullen in Delaware gevestigde studenten en leraren ook samenwerken met de afzonderlijke stammen om een leerplan op te stellen waarin inheemse kennis centraal staat. Van daaruit zal het Delaware Department of Education de leerplannen van de Delaware-leraren uploaden naar hun officiële website, zodat alle Delaware-leraren lesplannen kunnen downloaden. 

Het doel? Om "de traditionele ecosysteemkennis van inheemse volkeren onder de aandacht te brengen en tegelijkertijd de nieuwe wetenschapsnormen van Delaware aan te pakken", aldus Mustalish.  

Als gevolg van de pandemie was het programma gedwongen een deel van zijn programmering online te zetten. ACEER organiseerde een reeks virtuele seminars om een begin te maken met het overbruggen van de geografische kloof in een virtuele ruimte. Afgelopen zomer werd een deel van het zomerinstituut persoonlijk gehouden in het Stroud Water Research Center in Chester County, Pennsylvania. Docenten uit Peru en de VS ontmoetten leden van de Lenape gemeenschap om te leren over Lenape medicinale planten en aquatische ecologie. 

Er hoeven echter niet noodzakelijkerwijs continentoverschrijdende partnerschappen te zijn om inheems onderwijs in staat te stellen problemen aan te pakken waarmee stammen in heel Amerika worden geconfronteerd. Alles wat nodig is, is een gemeenschap. 

Het eenentwintigste-eeuwse stammenonderwijs werpt verschillende vragen op die wellicht het best door de gemeenschap kunnen worden aangepakt: Wie onderwijst de cultuur? Wie onderwijst de taal? Wiens verantwoordelijkheid is het, en hoe kan dat realistisch gebeuren? 

Het Noord-Amerikaanse Midwesten kan ook enkele antwoorden hebben. 

Lakota Nation

In South Dakota bouwen Lakota leden ook aan kracht en gemeenschap door onderwijs - in het bijzonder een dekoloniserende benadering van onderwijs. De Wakanyeja Tokeyahci Lakota Immersion School, die in augustus 2020 van start is gegaan, wil onderwijs geven binnen een Sicangu Lakota-lens door wot̄akuye centraal te stellen, het Lakota-concept van verwantschap en onderlinge verbondenheid. 

In de klas betekent dit een viervoudige benadering van het combineren van geïndividualiseerd leren, projectmatig leren in een culturele context, nadruk op kritisch denken en probleemoplossing, en betrokkenheid en steun van het hele gezin. Het doel is de dubbele crisis van een falend onderwijssysteem en het verlies van de Lakota-taal aan te pakken. 

De non-profit is begonnen met een onderdompelingsschool en omvat momenteel de kleuterschool en de eerste klassen, terwijl ze werken aan accreditatie. Jonge hersenen zijn sponzen voor het leren van talen, wat alle culturele referenties, contexten en perspectieven met zich meebrengt die, zoals bij de Ese'Eja, verloren dreigen te gaan.

"Ik denk dat al onze vloeiende Lakota sprekers, allemaal, 55 jaar en ouder zijn," zei John Godoy, een lid van de Lakota Nation die met de non-profit werkt aan gezondheidsinitiatieven, om te proberen de gezondheidsverschillen tussen stamleden te verminderen. De school werkt aan het wegwerken van ongelijkheden en het voorkomen van culturele erosie door het verdwijnen van de taal en alles waar taal mee samenhangt. 

"Ze proberen een manier te vinden om taal, maar ook die traditionele filosofie, te integreren in de inhoud, in het onderwijs," zei Godoy, zodat de uitdaging binnen de gemeenschap ligt en niet volledig bij de familieleden van de studenten.

Studenten volgen lessen geheel in Lakota, en leren ook tribale liederen, drums, dansen, tradities en culturele praktijken - dit alles om hun verleden te eren en tegelijkertijd naar de toekomst te kijken, en zo de missie van Wakanyeja Tokeyahci, "wakanyeja kin lakol inajin heca nake nule waun walo ", volledig te omarmen.

Onderwijs is altijd een kwestie van gemeenschapsvorming en netwerkrelaties. Decoloniaal onderwijs gaat niet van vandaag op morgen, maar het zijn de constellaties - het verbinden van individuen tot gemeenschappen - die het verschil maken. Deze banden kunnen binnen een enkele gemeenschap worden aangeknoopt, maar ook over continenten heen. 

Hoe dan ook, inheems en tribaal onderwijs is een krachtige herinnering aan het feit dat inheemse Amerikanen, leden van de First Nations en inheemse stammen overal op het Amerikaanse continent zonder meer deel uitmaken van het heden en de toekomst van ons halfrond.

Referenties:

1. Stichting ACEER. (n.d.). Bringing the Amazon Rainforest Home. https://aceer.org/bringing-the-amazon-home/. Opgehaald op 4 april 2022. 
2. Stichting ACEER. (n.d.). Conservation Learning Web. https://aceer.org/conservation-learning-web/. Opgehaald op 4 april 2022. 
3. Stichting ACEER. (n.d.). Ese'Eja. https://aceer.org/eseeja/. Opgehaald op 4 april 2022. 
4. Ese'Eja Nation. (2017). Ancestral Lands of the Ese'Eja: The True People." ACEER.
5. Herndon, Astead W. (Gastheer). (2021, juli 16). State Sponsored Abuse in Canada (No. 1.271) [Audio podcast aflevering]. In The Daily. New York Times. https://www.nytimes.com/2021/07/16/podcasts/the-daily/canada-indigenous-residential-schools.html. 
6. Rainforest Expeditions (n.d.). Ese Eja Dag. https://www.rainforestexpeditions.com/experiences/ese-eja-day/. Opgehaald op 4 april 2022.
7. Rainforest Expeditions (n.d.) Posada Amazonas. https://www.rainforestexpeditions.com/amazon-lodge/posada-amazonas/. Retrieved April 4, 2022. 
8. Sicangu Community Development Corporation. (n.d.). Wakanyeja Tokeyahci Lakota Immersion School. https://sicangucdc.org/wakanyeja-tokeyahci. Opgehaald op 4 april 2022.