Liselot (27) werkt sinds 2016 in het departement Madre de Dios. Haar focus ligt op het behoud van spinapen door middel van onderzoek, actieve beschermingsinspanningen en gemeenschaps-/educatievoorlichting. Tot nu toe is het grootste deel van haar werk uitgevoerd langs de Las Piedras rivier.
Het was eind 2014 en ik was terug in Nederland na een levensveranderende reis naar Suriname. Thuis zijn was verrassend uitdagend; ik voelde me niet op mijn plaats terug in een klaslokaal en terug in de Nederlandse samenleving. Mijn lichaam en geest verlangden ernaar zo snel mogelijk terug te keren naar de wildernis. Maar hoe zou ik daar terugkomen? Wat zou mijn doel zijn in het regenwoud? Een medestudente werd zich bewust van mijn enthousiasme voor primaten en vertelde me over een masteropleiding in Engeland, Primate Conservation. Dankzij haar kwam ik uit mijn funk van het 'vastzitten' in het suffe, grijze Nederland en begon ik weer te dromen. Ik begon meteen te graven naar informatie over het MSc-programma en werd erg enthousiast over het idee dat ik mijn vers ontwikkelde droom om te werken in het behoud van primaten daadwerkelijk zou kunnen nastreven.
Idealiter zou ik terugkeren naar het regenwoud voordat ik aan het MSc-programma zou beginnen. Om er zeker van te zijn dat ik werd toegelaten tot het programma, vond ik dat ik meer onderzoeksvaardigheden moest opdoen. Ik googelde naar onderzoeksmogelijkheden met primaten en vond een paar geweldige opties. Ik schreef me in voor één in Borneo en één in Peru en werd aangenomen voor een stage voor primatenonderzoek door de NGO Fauna Forever (FF) in Peru. In de maanden na mijn bachelordiploma spaarde ik geld door te werken als serveerster en barman om een deel van mijn reiskosten en camera-uitrusting te kunnen betalen. Een paar laatste voorbereidingen, en toen ging ik.
Mijn reis ging van Amsterdam naar Lima en van Lima naar Puerto Maldonado. Ik werd van het vliegveld opgehaald door de oprichter van FF, Christopher Kirkby, en hun toenmalige vrijwilligerscoördinator, Natalie Wetenhall, die een ongelooflijk dierbare vriendin van mij werd. Na een kennismaking met de organisatie in de stad Puerto Maldonado reisden we naar het veldstation waar ik de eerste twee maanden van mijn stage zou verblijven, de Explorer's Inn lodge (EI). Ik besefte het toen nog niet, maar EI is een van de pionier lodges in de Madre de Dios regio (opgericht in 1975), gelegen op de samenloop van de Tambopata rivier en de La Torre rivier. Een zeer interessante plek om mijn reis in Peru te beginnen.
De rode en groene ara Wauwie bij Explorer's Inn
Bij EI werd ik begroet door het FF personeel, andere vrijwilligers, teamcoördinatoren en een rood-groene ara genaamd Wauwie. Ik had me ingeschreven voor de stage voor primatenonderzoek, maar bij aankomst werd duidelijk dat er geen coördinator was om me te begeleiden of om me de kneepjes van het primatenonderzoek te tonen. Ik was nogal verbaasd en teleurgesteld, maar vastbesloten dit mijn ervaring niet te laten verpesten. Ik was tenslotte nog steeds in het Amazonewoud en ook al zou ik niet de vaardigheden leren die ik had gehoopt te leren, ik wilde niets (of niemand) in de weg laten staan om vertrouwd te raken met het Amazonewoud en om over andere onderwerpen te leren. De meeste dagen liep ik met andere vrijwilligers over de paden op zoek naar apen; we probeerden gegevens over de primaten te verzamelen. andere dagen ging ik op pad met de zoogdiercoördinator, Glubert Ramos Vilca, en voerde lijntranssecten uit om de verspreiding van zoogdiersoorten te kunnen bestuderen. Op sommige dagen bezochten we een van de nabijgelegen meren of beklommen we de klimaattoren die op het EI-terrein was gebouwd.
Ik vond het heerlijk om door het bos rond EI te wandelen, er was zoveel te zien en te ontdekken. We vonden de meest kleurrijke insecten en spinnen, reusachtige rivierotters, grote kuddes pekari's, de mooiste vogelsoorten en vele soorten primaten. Er was echter nog een teleurstelling die ik onder ogen moest zien. Ik had geen spinapen(Ateles chamek) gezien, en toen ik rondvroeg, hoorde ik dat spinapen in delen van het Tambopata National Reserve (TNR) tot lokaal uitsterven toe worden bejaagd. Er waren veel andere soorten primaten te vinden in TNR, maar net als in Suriname was de spinaap hier een geliefde soort in de bushmeathandel; de jachtdruk van enkele decennia geleden heeft de spinaappopulatie in verschillende delen van het TNR bijna volledig uitgeroeid. De soort spinaap die hier vroeger voorkwam (de zwartkopspinaap) is door de International Union for Conservation of Nature (IUCN) erkend als bedreigd op de Rode Lijst van bedreigde diersoorten.
Na een paar weken zat mijn tijd bij EI erop en veranderde FF van veldstation. We verhuisden allemaal naar Venado om het FF-onderzoek op een andere plek en in een ander ecosysteem voort te zetten. Venado is een klein onderzoeksstation dat gerund wordt door dezelfde mensen die eigenaar zijn van Wasai, een succesvolle toeristische organisatie - met zowel een hotel in de stad Puerto Maldonado als een toeristische lodge langs de Tambopata rivier. Een junglepad van 4 km verbindt het Venado station en hun lodge. Vlak naast het station is een kunstmatig aangelegd meer, dat 's nachts door kaaimannen en overdag door andere wilde dieren wordt bezocht. In de eerste twee maanden van mijn stage was ik behoorlijk vertrouwd geraakt met het bos en begon ik het leuk te vinden om er alleen op uit te gaan. Het bos fascineerde me en door alleen te lopen kon ik mijn omgeving goed in me opnemen. Ik stopte bij onbekende geluiden tot ik doorhad wat ik hoorde en vond veel verborgen wezens die andere mensen waarschijnlijk zo voorbij zouden lopen!
De ervaring, hoewel niet de ervaring die ik had gewild en gehoopt, bereidde mij voor op mijn toekomstig onderzoek in het Peruaanse Amazonegebied.
Ik leerde geluiden herkennen: stokken die natuurlijk vallen of door dieren, struiken die bewegen door de wind of een aap die springt, ik leerde verschillende geuren te onderscheiden en hoe ik niet-bewegende vogels en andere kleine wezens kon spotten tussen het eindeloze groen.
Zelfs de stad Puerto Maldonado, een typisch junglestadje waar het de hele dag wemelt van de motoren en tuk tuks, en waar op elke hoek kleine restaurantjes zitten die dagelijks 'menús' verkopen, charmeerde me op een manier die ik eigenlijk aan niemand kon beschrijven. Ik voelde me echt comfortabel en thuis in deze regio en nadat ik de stage van vier maanden en nog eens drie weken reizen door Peru had afgerond, wist ik dat ik klaar zou zijn om snel terug te komen.
Aan iedereen die momenteel overweegt te reizen, vrijwilligerswerk te doen of stage te lopen in het buitenland - als je de kans krijgt - ga er zeker voor. De ervaring, hoe uitdagend of opwindend ook, zal je altijd bijblijven en je misschien zelfs leiden naar reizen waar je nooit aan gedacht zou hebben. Of het nu gaat om Zuid-Amerika of andere continenten die je interesse wekken, ik raad je aan een gerenommeerde organisatie te zoeken en zelfs online reviews te raadplegen om er zeker van te zijn dat je de beste plek voor jou vindt.
