Liselot (27) werkt sinds 2016 in het departement Madre de Dios. Haar focus ligt op het behoud van spinapen door middel van onderzoek, actieve beschermingsinspanningen en gemeenschaps-/educatievoorlichting. Tot nu toe is het grootste deel van haar werk uitgevoerd langs de Las Piedras rivier.
Ik weet al mijn hele leven dat ik mijn leven zou wijden aan het helpen van dieren in nood. Als jong meisje had ik geen idee waar ik uiteindelijk terecht zou komen, maar ik was begonnen met het maken van mijn plannen. Nadat ik de middelbare school had afgemaakt, begon ik meteen aan een bachelor in diermanagement. Aanvankelijk wilde ik katten en honden van de straat helpen, maar al snel na het begin van mijn bachelor besloot ik een major Wildlife Management te doen en in plaats daarvan met wilde dieren te werken. Tijdens mijn studie liep ik 6 maanden stage in een Zuid-Amerikaanse dierentuin in de hoofdstad van Suriname, Paramaribo, en daar begint dit verhaal pas echt.
Ik, Liselot, in de dierentuin van Paramaribo in 2013. Foto: Martine Lange.
Ik had geen idee dat deze stage mijn leven voorgoed zou veranderen. De normen in Zuid-Amerikaanse dierentuinen leken totaal verschillend van die in Europa, wat betreft verblijven, verzorging, verrijking, diergezondheid en richtlijnen voor bezoekers. Het was bijzonder moeilijk voor mij om te proberen het welzijn van de dieren te verbeteren en tegelijkertijd het hoofd te bieden aan de culturele verschillen, de plaatselijke opvattingen over dierenwelzijn en het krappe budget. Het was een moeilijke ervaring en er waren een paar momenten waarop ik wilde stoppen. Met de steun van mijn supervisor en familie heb ik echter doorgezet. Ik leerde omgaan (of niet omgaan) met confronterende omstandigheden en werd snel sterker.
Het was ook moeilijk voor mij om te leren dat voor inheemse gemeenschappen in Zuid-Amerika bushmeat, waaronder apen, een groot deel van hun landelijke dieet vormt. Mensen in heel Zuid-Amerika zijn daarom gewend op primaten te jagen (onder andere kapucijners, brulapen en spinapen). Op sommige wordt gejaagd voor levensonderhoud, maar met de menselijke ontwikkeling en de groeiende bevolking is veel van de jacht tegenwoordig bedoeld voor de commerciële en illegale handel in bushmeat en exotische huisdieren. Jagers selecteren meestal vrouwelijke primaten die een jong dragen. Het vlees van de volwassen aap kan worden verkocht op de markt en als bonus wordt het jong (als het overleeft) verkocht in de dierenhandel. In veel gevallen realiseren eigenaren van exotische huisdieren zich al snel dat primaten geen goede huisdieren zijn. Immers; een schattig baby-aapje is niet meer zo schattig, helemaal volwassen, met grote hoektanden en een bijpassende persoonlijkheid. Als gevolg daarvan werden talloze apen naar de dierentuin gebracht of gedumpt in de tijd dat ik daar werkte.
Een wigkapucijn(Cebus olivaceus) in de dierentuin van Paramaribo. Foto door auteur.
Het leek erop dat de Guiana spinaap, of kwatta/maquisapa(Ateles paniscus) de meest gewilde aap op de Surinaamse markten was, en bijgevolg ook de meest naar de dierentuin gebrachte. De soort is erkend als Kwetsbaar op de rode lijst van bedreigde soorten van de International Union for Conservation of Nature (IUCN). Hoewel de dierentuin over twee prachtige spinaapverblijven beschikte, twee eilanden die verbonden waren met een binnenverblijf, waren er gewoonweg te veel spinaapjes om op de twee eilanden te passen. Vanwege het beperkte budget en de beperkte ruimte zaten sommige spinaapjes die in de dierentuin terechtkwamen opeengepakt in kleine verblijven met een minimale verrijking.
In beslag genomen en/of "gedumpte" Guiana spinapen(Ateles paniscus) in slechte verblijven in de dierentuin van Paramaribo. Foto: Martine Lange.
Ik bracht het grootste deel van mijn vrije tijd door met de spinapen, omdat ze vanaf het begin mijn aandacht trokken. Ik vond ze vooral leuk omdat het gemakkelijk was om de verschillende individuen te herkennen en een band met ze op te bouwen; ze hadden allemaal opvallende markeringen, uniek gevormde gezichten en zulke verschillende persoonlijkheden! Voor mij leek het alsof de spinapen een hogere intelligentie hadden dan de meeste andere primaten en dieren in de dierentuin. Het was hartverscheurend om ze in deze omstandigheden te zien, en ik besefte dat ik wilde helpen primaten te beschermen en iets wilde doen tegen de niet-duurzame jacht op spinapen. In mijn volgende blog zal ik je vertellen hoe ik in Peru terechtkwam voor mijn volgende spinapenavontuur.
Interactie met de Guiana spinaap (Ateles paniscus) in de dierentuin van Paramaribo. Foto: Femke Smits.
