Miguel is een gepassioneerd natuurbeschermer uit Brazilië die zich volledig heeft toegelegd op het behoud van wilde dieren in tropische bossen. Na zijn afstuderen in Rio de Janeiro verhuisde hij naar een klein stadje diep in het Amazonegebied om te gaan werken bij het Mamirauá Instituut, een sociale organisatie die samen met de lokale gemeenschappen onderzoeks- en natuurbeschermingsprojecten ontwikkelt. Hij heeft ervaring met cameravallen, maar de afgelopen jaren heeft hij onderzoek gedaan naar conflicten tussen mens en dier waarbij jaguars en traditionele gemeenschappen in het Amazonegebied betrokken zijn.
Het grootste deel van mijn leven was ik ondergedompeld in halflege bosfragmenten, omgeven door beton of weilanden. Het ooit bloeiende Atlantische woud langs de Braziliaanse kust is gedurende eeuwen van ontwikkeling verbrand en met de grond gelijk gemaakt, waardoor er voornamelijk kleine en aangetaste stukken bos zijn achtergebleven die minder dan 30% van de oorspronkelijke omvang uitmaken. Een ongelooflijke hoeveelheid wild leeft echter nog steeds in wat een constante strijd om te overleven was in deze hotspot van biodiversiteit. Tegenwoordig is de ontbossing in het Atlantische Woud afgenomen, en er wordt gewerkt aan herbebossing en herstel. Toch is de vernietiging van onze bossen niet vertraagd, maar alleen maar verschoven. Het Amazonewoud, het meest biodiverse gebied op aarde, is de afgelopen decennia het doelwit geweest van veehouderij en agrarische expansie in Brazilië.
De mystieke jungle van het Serra do Divisor Nationaal Park in het westen van Brazilië strekt zich uit tot ver voorbij de horizon en tot in Peru. In deze regio stijgen de vlakke laaglandbossen van het Amazonegebied op naar het Andesgebergte, waar een ongelooflijke biodiversiteit heerst.
Toen ik ruim twee jaar geleden in het Amazonegebied kwam werken, ver weg van waar de meeste ontbossing plaatsvindt, verwonderde ik mij over de schijnbaar eindeloze stukken bos om mij heen, een tafereel dat ik nooit had meegemaakt toen ik in het Atlantische Woud werkte. Geen steden of weilanden in de buurt, alleen weelderige groene vegetatie. Even had ik het gevoel dat ik terug in de tijd was getransporteerd naar een tijdperk waarin ongerepte bossen in overvloed aanwezig waren en de milieucrisis die we nu zien een onvoorstelbare toekomst was. Een mengeling van opwinding en verdriet maakte zich van me meester toen ik me voorstelde hoe het Atlantische Woud er honderden jaren geleden moet hebben uitgezien, met torenhoge bomen vol wilde dieren.
Deze driestreepgifkikker(Ameerega trivittata) kroop stilletjes ons kamp binnen en observeerde mij nieuwsgierig terwijl ik hem fotografeerde. Waarschijnlijk had hij nog nooit een mens gezien, want in dit gebied van het Serra do Divisor National Park is weinig menselijke activiteit.
Eind 2019 nam ik deel aan een wetenschappelijke expeditie naar Serra do Divisor National Park, een grotendeels onontgonnen beschermd gebied aan de grens tussen Peru en Brazilië, om de biodiversiteit van het park te onderzoeken en soorteninventarisaties uit te voeren. De jungle reikte zo ver als het oog kan zien, en nieuwe soorten wilde dieren en ongecontacteerde inheemse gemeenschappen lagen ergens in de smaragdgroene uitgestrektheid.
De dwergmarmoset(Cebuella pygmaea), de kleinste van de apen van de Nieuwe Wereld en een van de kleinste ter wereld, is een van de 14 verschillende soorten primaten die in het Serra do Divisor National Park tussen de bomen foerageren.
Maar tot mijn wanhoop vertelden lokale onderzoekers ons dat de regering plannen had om het nationaal park te degraderen tot een "milieubeschermingsgebied", wat het in wezen ontdoet van zijn wettelijke bescherming en het openstelt voor ontwikkeling. Hun plan is om een snelweg aan te leggen die de Braziliaanse staat Acre, waar het nationaal park ligt, verbindt met de Peruaanse stad Pucallpa. De milieu-impact van een dergelijke onderneming zou enorm zijn en niet te overzien. Het enige wat ik kon bedenken was dat als zelfs een afgelegen, ongerept bosgebied wordt bedreigd, het Amazonegebied als geheel werkelijk wordt aangevallen.
Met zijn extravagante vertoon van veren werd deze Amazone-vliegenvanger (Onychorhynchus coronatus) in een mistnet gevangen door onderzoekers die de vogelsoorten in het Serra do Divisor National Park aan het catalogiseren waren.
Opnieuw moet ik denken aan de bossen thuis. Hoewel er nog hoop is om de volledige ondergang van het Atlantische woud af te wenden, zijn er al veel soorten verloren gegaan, samen met hele culturen en bestaansmiddelen. De ontbossing in het Amazonegebied bereikt een punt waarop geen terugkeer mogelijk is en de gevolgen van ons handelen onomkeerbaar kunnen worden. Als er geen cruciale maatregelen worden genomen om de vernietiging van 's werelds grootste regenwoud een halt toe te roepen, zoals het bevorderen van duurzamere landbouwtechnieken en het verminderen van de vleesconsumptie, is het Amazonegebied gedoemd hetzelfde trieste pad te bewandelen als het Atlantische Woud. Toch hoeft het niet zo te gaan. Laten we leren van de fouten die werden gemaakt toen het Atlantische Woud werd verwoest, om de instorting van de nog bestaande bossen te voorkomen.
